- آقاگل
- جمعه ۲۰ تیر ۹۹
صفرم:
پس از نوشتن راهنمای خرید کتاب از فروشگاه‌های اینترنتی، تصمیم گرفته بودم یک راهنمای خرید کتاب نیز به صورت عمومی بنویسم. سال‌هاست پولم را حرام کتاب‌هایی کرده‌ام که به کارم نیامده و آنچه می‌خواسته‌ام نبوده و حالا می‌خواهم این تجربه‌ها را بنویسم تا شاید جلوی ضرر دیگران را بگیرم. البته این توضیح را بدهم که اگر هدفتان صرفاً خرید کتاب است، این راهنما خیلی به کارتان نمی‌آید. نکتۀ دیگر اینکه اکتفا به تجربیات یک خریدار عادی نمی‌تواند و قرار هم نیست ملاک انتخاب و خرید قرار گیرد؛ ولی اگر شما هم تجربیاتتان در این زمینه را بنویسید، می‌توانیم به یک جمع‌بندی خوب برسیم.
یکم:
هرگز از انتشاراتی‌های گمنام کتاب نخرید. از نمایشگاه‌های قارچی هم ایضاً! منظورم از نمایشگاه‌های قارچی، همین نمایشگاه‌هایی است که اغلب بالای 30 تا 50 درصد تخفیف ارائه می‌دهند. در بیشتر مواقع کتابهای ارائه‌شده در این نمایشگاه‌ها یا آفست و قاچاق است؛ که درنتیجه پول خرید شما نه به مؤلف می‌رسد و نه به انتشاراتی و اگر کمی انصاف داشته باشیم، این کار به‌طورقطع خلاف اخلاق است. قانون کپی - رایت نداریم که نداشته باشیم؛ کمی اخلاق و معرفت که داریم. نداریم؟ در حالت دوم هم این کتابها در انتشاراتی‌های بی‌نام‌ونشان به چاپ رسیده و یا دارای ترجمه‌های عجیب‌وغریب است و یا اغلب بدون ویراستاری مناسب. خلاصه که پولتان را در این نمایشگاه‌ها دور نریزید. از من گفتن بود.
دوم:
اگر کتابی را نمی‌شناسید، نخرید! به همین سادگی. منظورم از شناختن هم این است که لااقل اطلاعاتی جزئی دربارۀ نویسنده، مترجم، انتشاراتی و ... کتاب داشته باشید. حالا یک وقتی است که نه نویسنده را می‌شناسید و نه نام کتاب برایتان آشناست. اینجا حواستان به مترجم کتاب باشد. ببینید مترجمش کیست و آیا قبلاً کتابی با ترجمۀ او خوانده‌اید یا نه؟ اصلاً نامش آشنا می‌زند؟ نمی‌زند؟ برای مثال نجفی، دریابندری، سروش حبیبی، شهلا حائری، کاوه سید حسینی این‌ها مترجم‌هایی است که من کم‌وبیش میشناسم و به سلیقه‌شان در انتخاب کتاب نیز اعتماد دارم. پس اگر رمان را نشناسم و نام دریابندری را روی جلد آن ببینم، کمی از شک و تردیدم برطرف می‌شود.
سوم:
اگر کتابی را می‌شناسید، ولی مترجمش را نه، بهتر است چند دقیقه‌ای وقت بگذارید و یکی دو صفحه از کتاب را همان لحظه بخوانید. معمولاً با خواندن همان یک صفحه متوجه خواهید شد که این ترجمه باب میلتان هست یا نه. برخی از مترجم‌ها هم ممکن است به مرور وارد لیست سیاهتان شده باشد. مثلاً برای من صالح حسینی یکی از این‌هاست؛ که از نظرم ترجمه‌اش روح قصه را شهید می‌کند.
چهارم:
در خرید دیوان اشعار حافظ و سعدی و مولانا و ... یا متون کهنی مانند گلستان سعدی، تذکرة‌الاولیاء و ... بیشتر از هر چیزی این نام مصحح است که اهمیت دارد. البته برخی از انتشاراتی‌ها نیز به صورت تخصصی در این زمینه‌ها کار میکنند؛ که می‌توان به این شکل هم دست به انتخاب زد. برای مثال فرض کنید قصد خرید دیوان حافظ را دارید. به تعداد تمامی انتشاراتی‌های ایران دیوان حافظ در بازار نشر وجود دارد. روی تمام جلدها هم نوشته بر اساس تصحیح یا چپ غنی! و دروغ چرا، مفت هم نمی‌ارزند. اینجاست که باید ببینید نیازتان چیست؟ دنبال چه چیزی هستید. اگر انتشاراتی اصلی اثر را هم نمی‌شناسید، بهتر است از انتشاراتی‌های معروف و شناخته شده‌تر خرید کنید. برای مثال دیوان حافظ چاپ ققنوس گزینۀ خوبی است. یا هزارویک‌شب چاپ انتشارات هرمس، نگاه و پارسه از دیگر نسخه‌های موجود در بازار معتبرترند.
پنجم:
گول تیراژ و نوبت چاپ و گاهی هم جوایز ادبی را نخورید! هر کتاب پرفروشی لزوماً کتاب خوبی نیست. به شخصه هر وقت کتابی گل می‌کند و تیراژش بالا می‌رود، چپ‌چپ نگاهش میکنم. صادقانه بخواهم بگویم، در اغلب مواقع این مسئله کاملاً برعکس است.
ششم:
سمت بعضی از انتشاراتی‌ها نروید و برعکس به بعضی از انتشاراتی‌ها اعتماد کنید. این البته شاید کمی سلیقه‌ای باشد.(این شاید را هم گفتم که یک وقت کسی دلخور نشود!) مثلاً برای من نشر آموت و نیماژ جزء انتشاراتی‌های خاکستری هستند. یا مثلاً از نشر سخن کمتر خرید میکنم. اما نشر ماهی، جامی و هرمس را بسیار دوست دارم. برخی نشرها هم خیلی قابل اعتماد نیستند. مثل نشر چشمه یا نگاه.
هفتم:
گول نخورید. این بار گول چه چیزی را؟ گول اسم‌های دهان‌پرکن را. عنوان بعضی از کتابها آن‌قدر دهان‌پرکن است که آدم فکر می‌کند اگر این را بخواند، دیگر علامۀ دهر خواهد شد. یا جامع‌تر از این کتاب در این حوزه دیگر وجود ندارد. اما در اغلب موارد درست برعکس است. خلاصه از اسامی دهان‌پرکن و عناوین کلی دوری کنید، قبل از خرید اطلاعاتی دربارۀ آنها به دست آورید و گول مؤلف و نشر و ... را هم نخورید. بهترین راه هم برای پی بردن به کیفیت این دست از کتابها، چک کردن منابع و مأخذ و فهرست آن است. اگر حوصله داشتید که چند صفحه را هم بخوانید و بعد تصمیم بگیری که کتاب را بخرید یا نه.
هشتم:
مطمئنم موارد دیگری را هم به این فهرست می‌شود اضافه کرد. خلاصه ادامه‌اش با شما. دوست دارم پیشنهاد و توصیه‌هایتان را بخوانم.
