نشسته‌ام و به این فکر می‌کنم که اگر امروز یک سه‌شنبۀ عادی بود، اگر در یک شهر عادی، میان یک مشت آدم عادی، وسط یک کشور عادی زندگی می‌کردم، اگر یک ادم عادی بودم، امروز چطور روزی بود؟ دست به چه کارهایی می‌زدم و سراغ چه کسانی می‌رفتم و سرگرم چه چیزهایی می‌شدم؟
نشسته‌ام و به این‌ها فکر می‌کنم. آن هم درست وقتی که هیچ چیز عادی نیست. روزها و ماه‌هاست که هیچ چیزی عادی نیست. هیچ چیز.
صفرم:
پس از نوشتن راهنمای خرید کتاب از فروشگاه‌های اینترنتی، تصمیم گرفته بودم یک راهنمای خرید کتاب نیز به صورت عمومی بنویسم. سال‌هاست پولم را حرام کتاب‌هایی کرده‌ام که به کارم نیامده و آنچه می‌خواسته‌ام نبوده و حالا می‌خواهم این تجربه‌ها را بنویسم تا شاید جلوی ضرر دیگران را بگیرم. البته این توضیح را بدهم که اگر هدفتان صرفاً خرید کتاب است، این راهنما خیلی به کارتان نمی‌آید. نکتۀ دیگر اینکه اکتفا به تجربیات یک خریدار عادی نمی‌تواند و قرار هم نیست ملاک انتخاب و خرید قرار گیرد؛ ولی اگر شما هم تجربیاتتان در این زمینه را بنویسید، می‌توانیم به یک جمع‌بندی خوب برسیم.
یکم:
هرگز از انتشاراتی‌های گمنام کتاب نخرید. از نمایشگاه‌های قارچی هم ایضاً! منظورم از نمایشگاه‌های قارچی، همین نمایشگاه‌هایی است که اغلب بالای 30 تا 50 درصد تخفیف ارائه می‌دهند. در بیشتر مواقع کتاب‌های ارائه‌شده در این نمایشگاه‌ها یا آفست و قاچاق است؛ که درنتیجه پول خرید شما نه به مؤلف می‌رسد و نه به انتشاراتی و اگر کمی انصاف داشته باشیم، این کار به‌طورقطع خلاف اخلاق است. قانون کپی - رایت نداریم که نداشته باشیم؛ کمی اخلاق و معرفت که داریم. نداریم؟ در حالت دوم هم این کتاب‌ها در انتشاراتی‌های بی‌نام‌ونشان به چاپ رسیده و یا دارای ترجمه‌های عجیب‌وغریب است و یا اغلب بدون ویراستاری مناسب. خلاصه که پولتان را در این نمایشگاه‌ها دور نریزید. از من گفتن بود.
دوم:
اگر کتابی را نمی‌شناسید، نخرید! به همین سادگی. منظورم از شناختن هم این است که لااقل اطلاعاتی جزئی دربارۀ نویسنده، مترجم، انتشاراتی و ... کتاب داشته باشید. حالا یک وقتی است که نه نویسنده را می‌شناسید و نه نام کتاب برایتان آشناست. اینجا حواستان به مترجم کتاب باشد. ببینید مترجمش کیست و آیا قبلاً کتابی با ترجمۀ او خوانده‌اید یا نه؟ اصلاً نامش آشنا می‌زند؟ نمی‌زند؟ برای مثال نجفی، دریابندری، سروش حبیبی، شهلا حائری، کاوه سید حسینی این‌ها مترجم‌هایی است که من کم‌وبیش می‌شناسم و به سلیقه‌شان در انتخاب کتاب نیز اعتماد دارم. پس اگر رمان را نشناسم و نام دریابندری را روی جلد آن ببینم، کمی از شک و تردیدم برطرف می‌شود.
سوم:
اگر کتابی را می‌شناسید، ولی مترجمش را نه، بهتر است چند دقیقه‌ای وقت بگذارید و یکی دو صفحه از کتاب را همان لحظه بخوانید. معمولاً با خواندن همان یک صفحه متوجه خواهید شد که این ترجمه باب میلتان هست یا نه. برخی از مترجم‌ها هم ممکن است به مرور وارد لیست سیاهتان شده باشد. مثلاً برای من صالح حسینی یکی از این‌هاست؛ که از نظرم ترجمه‌اش روح قصه را شهید می‌کند.
چهارم:
در خرید دیوان اشعار حافظ و سعدی و مولانا و ... یا متون کهنی مانند گلستان سعدی، تذکرة‌الاولیاء و ... بیشتر از هر چیزی این نام مصحح است که اهمیت دارد. البته برخی از انتشاراتی‌ها نیز به صورت تخصصی در این زمینه‌ها کار می‌کنند؛ که می‌توان به این شکل هم دست به انتخاب زد. برای مثال فرض کنید قصد خرید دیوان حافظ را دارید. به تعداد تمامی انتشاراتی‌های ایران دیوان حافظ در بازار نشر وجود دارد. روی تمام جلدها هم نوشته بر اساس تصحیح یا چپ غنی! و دروغ چرا، مفت هم نمی‌ارزند. اینجاست که باید ببینید نیازتان چیست؟ دنبال چه چیزی هستید. اگر انتشاراتی اصلی اثر را هم نمی‌شناسید، بهتر است از انتشاراتی‌های معروف و شناخته شده‌تر خرید کنید. برای مثال دیوان حافظ چاپ ققنوس گزینۀ خوبی است. یا هزارویک‌شب چاپ انتشارات هرمس، نگاه و پارسه از دیگر نسخه‌های موجود در بازار معتبرترند.
پنجم:
گول تیراژ و نوبت چاپ و گاهی هم جوایز ادبی را نخورید! هر کتاب پرفروشی لزوماً کتاب خوبی نیست. به شخصه هر وقت کتابی گل می‌کند و تیراژش بالا می‌رود، چپ‌چپ نگاهش می‌کنم. صادقانه بخواهم بگویم، در اغلب مواقع این مسئله کاملاً برعکس است.
ششم:
سمت بعضی از انتشاراتی‌ها نروید و برعکس به بعضی از انتشاراتی‌ها اعتماد کنید. این البته شاید کمی سلیقه‌ای باشد.(این شاید را هم گفتم که یک وقت کسی دلخور نشود!) مثلاً برای من نشر آموت و نیماژ جزء انتشاراتی‌های خاکستری هستند. یا مثلاً از نشر سخن کمتر خرید می‌کنم. اما نشر ماهی، جامی و هرمس را بسیار دوست دارم. برخی نشرها هم خیلی قابل اعتماد نیستند. مثل نشر چشمه یا نگاه.
هفتم:
گول نخورید. این بار گول چه چیزی را؟ گول اسم‌های دهان‌پرکن را. عنوان بعضی از کتاب‌ها آن‌قدر دهان‌پرکن است که آدم فکر می‌کند اگر این را بخواند، دیگر علامۀ دهر خواهد شد. یا جامع‌تر از این کتاب در این حوزه دیگر وجود ندارد. اما در اغلب موارد درست برعکس است. خلاصه از اسامی دهان‌پرکن و عناوین کلی دوری کنید، قبل از خرید اطلاعاتی دربارۀ آن‌ها به دست آورید و گول مؤلف و نشر و ... را هم نخورید. بهترین راه هم برای پی بردن به کیفیت این دست از کتاب‌ها، چک کردن منابع و مأخذ و فهرست آن است. اگر حوصله داشتید که چند صفحه را هم بخوانید و بعد تصمیم بگیری که کتاب را بخرید یا نه.
هشتم:
مطمئنم موارد دیگری را هم به این فهرست می‌شود اضافه کرد. خلاصه ادامه‌اش با شما. دوست دارم پیشنهاد و توصیه‌هایتان را بخوانم.
سؤال اینجاست. آیا برای پیروز شدن، برای رسیدن به خط پایان و برای کسب موفقیت حق داریم تمام اصول اخلاقی رو زیر پا بگذاریم یا نه؟
توی مرحلۀ یک چهارم نهایی جام جهانی 2010، اروگوئه به سد محکم غنا خورده بود. غنا از هر نظر تیم برتر میدان بود و روی کاغذ باید برندۀ بازی می‌شد. رقابت نفس‌گیر دو تیم تا دقیقۀ 120 مساوی بود و درست در آخرین دقیقۀ بازی روی یک توپ سرگردان، این بازیکنان غنا بودن که می‌تونستن دروازۀ اروگوئه رو باز کنن. صعود به نیمه‌نهایی جام جهانی برای یک کشور آفریقایی چیزی فراتر از یک رؤیا بود؛ اما در آخرین لحظه، در آخرین صدم ثانیه‌ها این لوئیس سوارز، مهاجم اروگوئه بود که درست روی خط دروازه توپ رو با دست زد و اجازۀ باز شدن دروازه تیمش رو نداد. سوارز اخراج شد. پنالتی برای غنا. به نظر می‌رسید تمام مردم آفریقا باید از صعود غنا به دور بعد خوشحال باشن. دوربین تماشاگرها رو نشون می‌داد که با پرچم غنا به رقص در اومده بودن. همه چیز برای یک صعود تاریخی آماده بود؛ اما وقتی آساموا جیان پنالتی رو به تیر افقی دروازه کوبید، جهان روی سر آفریقا خراب شد. کار به ضربات پنالتی کشید و بعد هم این اروگوئه بود که بازی رو با نتیجۀ چهار-دو برد و به نیمه نهایی صعود کرد.
خطای هند سوارز تنها در چند صدم ثانیه میلیون‌ها هوادار رو در امریکای جنوبی خوشحال کرد و البته میلیون‌ها هوادار رو در آفریقای غربی ناراحت. چیزی شبیه خطای هند تیری هانری در بازی با ایرلند جنوبی یا گل دست خدای مارادونا در جام‌جهانی 1986. در شب عجیب اف‌ان‌بی ژوهانسبورگ، یک قانون شکنی ساده و زیر پا گذاشتن اخلاق مساوی شد با خوشحالی میلیون‌ها نفر در اروگوئه و امریکای جنوبی؛ اما درست در نقطۀ مقابل همین قانون‌شکنی ساده، میلیون‌ها نفر رو هم در اندوهی بزرگ فروبرده بود و از حق‌شون و از چیزی که باید به‌دستش می‌آوردن محروم کرده بود. البته که رسم این سرای سپنج هرگز چیزی جز این نبوده و چیزی هم جز این نیست.
یک:
«به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از روزنامه الوطن قطر، امروز زمان اعلام نامزدی میزبانی از دیدارهای جام ملت‌های آسیا در سال 2027 میلادی به پایان می‌رسد. قطر درخواست میزبانی را به کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) ارائه داده است و کشورهای هند، ازبکستان، ایران و عربستان نیز خواهان میزبانی این رقابت‌ها شدند.» (خبرگزاری تسنیم)
دو:
«با توجه به پیام‌های واصله از سوی هواداران عزیز که رکن مهم باشگاه پرسپولیس محسوب می‌شوند، باشگاه پرسپولیس در جهت رفع دغدغه این عزیزان ذکر چند نکته در خصوص ماکت هواداری را الزامی می‌داند:
اول؛ تلاش‌ها برای امکان حضور ماکت هواداران بانوی پرسپولیسی برای مسابقات آینده در حال پیگیری است.» (پیج رسمی باشگاه پرسپولیس)
سه:
صحبت از میزبانی جام ملت‌ها که یک شوخی مسخره است و هیچ. فقط کنار خبر پایین قرارش دادم که مسخرگی‌اش بیشتر بزند بیرون.
اما از صبح مانده‌ام با این ماکت هواداری چه کنم؟ اصلاً ماکت هواداری به کنار، اینکه حتی ماکت زنان هم حق ورود به ورزشگاه را ندارند به کنار! (از ذهن‌های خسته و مغزهای بستۀ از ما بهتران جز این هم انتظاری نبود.) ولی کاش یکی بود و می‌گفت این عبارت «هوادار بانو» دیگر چه صیفه‌ای است؟
